6. Odczyn gleby w uprawie truskawek i malin, dlaczego jest taki ważny?
Kliknij i posłuchaj szóstego odcinka podcastu, Calfert o Uprawie w Twojej ulubionej aplikacji podcastowej;
Czy wiesz, że od wartości pH gleby zależy z jakiej ilości składnika pokarmowego skorzystają rośliny? Inaczej mówiąc – im pH niższe, kwaśniejsze, tym więcej nawozów mineralnych trzeba zastosować, aby rośliny mogły skorzystać ze składników odżywczych. Jeśli pH jest nie uregulowane, nawozów trzeba stosować więcej i ponosić większe koszty nawożenia. Odczyn gleby to coś zacznie więcej niż tylko samo pobieranie składników pokarmowych. Dlaczego jest taki ważny i dlaczego nie można przejść obok niego obojętnie? Dlaczego nie uregulowane pH może być przyczyną problemów w uprawie roślin? Jak sprawdzać odczyn gleby oraz jak interpretować uzyskane wyniki? Odpowiedź na te i inne pytania związane z odczynem gleby na naszych plantacjach. Znajdziesz w szóstym odcinku podcastu Calfert o Uprawie, w którym Jarek Barszczewski i Albert Zwierzyński, omawiają temat związany z odczynem gleby.
Jeśli masz pytania, chciałbyś przedyskutować Twoje wątpliwości lub zasugerować temat kolejnego odcinka to kliknij link, ZADAJ PYTANIE i wypełnij formularz.
Bardzo prosimy podziel się tym podcastem Calfert o Uprawie, że swoimi znajomymi plantatorami, sadownikami lub warzywnikami. Za każdą recenzję, komentarz i polecenie Bardzo Serdecznie Dziękujemy za Twoją uwagę.
[optin-cat id=79013]
Co to jest odczyn gleby i jak się go interpretuje?
Odczyn pH jest niczym innym, jak cyfrowym wyrażeniem kwasowości gleby. Im niższa cyfra, tym gleba jest kwaśniejsza (poniżej 7), wyższe cyfry oznaczają, że gleba jest alkaiczna ( powyżej 7). Gleba ma odczyn obojętny, gdy pH wynosi 7. Cała skala pH w odniesieniu do gleby waha się między 1 a 14. O konieczności uregulowania pH gleby warto pomyśleć jeszcze zanim rozpoczniemy uprawę maliny czy truskawki. Najwięcej problemów może nam przysporzyć gleba o odczynie kwaśnym. Dużo łatwiej jest obniżyć pH, podniesienie odczynu jest procesem, który długo trwa i nie zawsze kończy się pożądanym efektem.
Dlaczego powinniśmy dbać o odpowiedni odczyn gleby? Właściwy odczyn gleby odgrywa kluczową rolę przy pobieraniu składników przez rośliny. Dla przykładu – gdy pH gleby jest na poziomie 4,5 to sprawia, że rośliny są w stanie pobrać w skrajnych przypadkach zaledwie 10% tego, co pobrałyby gdyby gleba miała pH 6. Wynikiem tego może być skrajne niedożywienie roślin, a co za tym idzie: w przypadku braku azotu, fosforu i potasu powoduje zahamowanie wzrostu czy nieprawidłowe kwitnienie roślin, brak magnezu negatywnie wpływa na ilość chlorofilu w liściach a poprzez niedostateczną ilość siarki owoce czerwone i fioletowe będą miały słabe wybarwienie. Wynika z tego, że zbyt niskie pH wymuszałoby na plantatorach podawanie roślinom więcej składników pokarmowych. Nie jest to jednak rozwiązanie dobre, ponieważ zwiększenie ilości makroskładników nie gwarantuje wcale lepszego ich pobierania przez rośliny. Dużo skuteczniej i taniej jest zadbać o prawidłowy odczyn gleby właśnie.
Zupełnie odwrotnie wygląda sytuacja w przypadku pobierania mikroskładników z gleby o niskim pH. Tu możemy napotkać problemy dopiero, jeśli odczyn gleby będzie wynosił powyżej pH 7,5.
Jakie są przyczyny zakwaszenia gleb uprawnych?
Najczęstszym powodem zakwaszenia gleb uprawnych jest jednostronne żywienie roślin odpowiednimi formami związków chemicznych – innymi słowy to stosowanie dużej ilości nawozów bogatych w azot amonowy, który jednocześnie doskonale obniża zbyt wysokie pH gleby. Bardzo podobnie działa mocznik, który także wpływa na odczyn gleby. Pamiętajmy że przyczyny zakwaszenia gleby możemy podzielić na te powodowane przez człowieka, i te nie zależne od działań ludzkich. Innymi słowy gleby w wyniku procesów w nich zachodzących w tym aktywności systemu korzeniowego mogą naturalnie się zakwaszać.
Czym jest kategoria agronomiczna gleby?
Kategorie agronomiczne gleb uprawnych.
| Klasa agronomiczna gleby | Grupa granulometryczna | Zawartość części stałych < 0,02 mm, w % |
| Bardzo lekka | Piasek luźny, piasek słabo gliniasty, piasek luźny i słabo gliniasty. | 0,10 |
| Lekka | Piasek gliniasty, piasek gliniasty pylasty, pył zwykły. | 11-20 |
| Średnia | Glina lekka, glina lekka pylasta | 21-35 |
| Ciężka | Glina średnia i ciężka, pył ilasty, ił pylasty | >36 |
Gdybyśmy chcieli w prosty sposób wyjaśnić czym jest kategoria agronomiczna gleby, należałoby powiedzieć, że jest to opór gleby do zmian odczynu. Używamy tu najczęściej określeń gleba lekka/ciężka. Opór gleby jest często łączony ze składem mechanicznym gleby i ma odzwierciedlenie w tabelach wapnowania, w których dawkowanie uzależnione jest właśnie od kategorii agronomicznej.
Zatem określenie tej kategorii będzie kluczowe przy opracowywaniu strategii i podejmowaniu późniejszych działań zmierzających do poprawy jej stanu. Wapnowanie gleb lekkich warto podzielić na etapy i po każdym kolejnym badać pH na nowo. Gleby lekkie wapnujemy 1 do 3 razy w roku, stosując dawki dzielone nawozów wapniowych.
W przypadku zaś gleb ciężkich można założyć, że wystarczy jedno wapnowanie z odpowiednio dobraną dawką, nie należy jednak zaniechać sprawdzania pH, bo spadek odczynu spowoduje, że znowu trzeba będzie przywracać optymalne wartości, a jest to proces długotrwały.
Oddając zatem glebę do badania w stacji chemiczno-rolniczej – rekomendujemy badanie metodą ogrodniczą – warto zadbać o to, aby wśród otrzymanych wyników badania pojawiła się informacja o kategorii agronomicznej gleby. Więcej informacji o analizach gleby na plantacji truskawek czy malin, znajdziesz w odcinku 1 podcastu Calfert o uprawie;
Jak sprawdzać i kontrolować pH gleby?
Aby sprawdzić pH gleby, należy je po prostu zmierzyć. Wybór mierników do określania pH podłoża (kwasomierzy) na rynku jest naprawdę spory. Od starych i sprawdzonych płytek porcelanowych z płynem Helinga, poprzez paski barwiące, aż do przyrządów elektronicznych – pH-metrów glebowych. Decydując się na urządzenie elektroniczne, warto wybrać to lepszej jakości. Najważniejsze jest, aby badana próbka gleby została poprawnie podana. Trzeba zatem sięgnąć głębiej i pobrać glebę do zbadania z zakresu, gdzie sięga system korzeniowy czyli z profilu gleby 0-20 cm. Pobranie próbki z powierzchni może zafałszować wynik i doprowadzić do błędnych wniosków.
Wszystkie wyżej wymienione urządzenia różnią się dokładnością i jakością. Stosując je trzeba mieć świadomość, że uzyskane wyniki pomiarów powinno się traktować jako wskazówkę do określenia dalszych działań – jest to sygnał czy glebę wysyłać do badania w stacji chemiczno-rolniczej, aby precyzyjnie określić pH, czy nie ma takiej potrzeby.
Niezależnie od powyższego, rutynowo powinno się pobierać i przekazywać próbki do analizy dwa razy do roku: wiosną oraz po zbiorze owoców. We własnym zakresie natomiast – czyli wyżej wymienionymi kwasomierzami – dobrze jest mierzyć pH gleby raz lub nawet dwa razy w tygodniu, bo w razie potrzeby, za pomocą fertygacji, można w niewielkim stopniu wpłynąć na pH gleby na poziomie korzeniowym. Próbki należy pobrać z dwóch miejsc – pod rośliną oraz pomiędzy roślinami. Może się okazać, że wyniki pomiaru będą się znacznie od siebie różnić, ważniejsze będzie pH gleby z próbki pobranej spod rośliny.
pH gleby wyrażone w 1 mol KCl a w wodzie, jakie są róznice?
Co zrobić z otrzymanymi z wynikami z okręgowej stacji chemiczno-rolniczej? Jak je rozumieć i interpretować?
W zależności od tego, jaki płyn zastosowano w badaniu, wynik pH gleby będzie wyrażony w, 1 mol KCl najczęściej spotykane oznaczenie pH w metodzie rolniczej i sadowniczej, lub w H2O w przypadku badania gleby metodą ogrodniczą.
Oznaczenie pH gleby przeprowadzone obydwoma powyższymi sposobami mogą się od siebie różnić, pH w wodzie będzie nieco wyższe niż pH w KCl. Polecana przez nas ogrodnicza metoda badania daje wynik bliższy rzeczywistości. Z drugiej strony trzeba wiedzieć, że tablice nawozowe czy tabele wapnowania sporządzane przez ekspertów, mają dawki obliczone dla pH zmierzonego w jednomolowym KCl. Co wtedy? Istnieją tabele, które pomagają przeliczać wartości wyrażone w KCl na H2O, znajdziecie je poniżej.
Ocena odczynu gleby w zależności od pomiaru dokonywanego w roztworze wody destylowanej lub 1 molowego chlorku potasu [Strzemski 1973]
| Klasa oceny odczynu gleby | Pomiar odczynu dokonany w; | |
| H2O | 1 MOL KCl | |
| Bardzo kwaśna | < 5,0 | <4,5 |
| Kwaśna | 5,1-6,0 | 4,6-5,5 |
| Lekko Kwaśna | 6,1-6,7 | 5,6-6,5 |
| Obojętna | 6,8-7,4 | 6,6-7,2 |
| Alkaliczna | >7,4 | >7,3 |
Wapnowanie gleby i uzupełnienie dostępnego wapnia dla truskawek i malin
[optin-cat id=75273]
Jeśli masz pytania dotyczące systemów uprawy truskawek, to proszę zadaj nam swoje pytania. Skorzystaj już teraz z zakładki ZADAJ PYTANIE.
Bardzo prosimy podziel się tym podcastem Calfert o Uprawie, że swoimi znajomymi plantatorami, sadownikami lub warzywnikami. Za każdą recenzję, komentarz i polecenie Bardzo Serdecznie Dziękujemy za Twoją uwagę.
Do usłyszenia w kolejnym odcinku podcastu Calfert o Uprawie!
Zapraszają: Jarosław Barszczewski oraz Albert Zwierzyński.
Music and Sound effects obtained from https://www.zapsplat.com