Mączniak prawdziwy truskawki: diagnostyka i skuteczne zwalczanie
Mączniak prawdziwy truskawki to problem, który co roku dotyka plantacje truskawek, a jego nasilenie rośnie wraz z przenoszeniem upraw pod różnego rodzaju osłony. To z kolei wymaga nowego podejścia do strategii ochrony plantacji przed chorobami. O wyzwaniach i możliwych rozwiązaniach w zwalczaniu mączniaka w truskawce opowiadał Albert Zwierzyński (Doradca Jagodowy) podczas warsztatów Berry Tech 2024.
Objawy mączniaka prawdziwego – nie zawsze oczywiste!
Najbardziej charakterystycznym objawem występowania mączniaka prawdziwego jest biały, mączysty nalot na spodniej stronie liści. Jednak w uprawach pod osłonami może pojawić się także na górnej stronie blaszki liściowej.
Co więcej, grzyb równie chętnie atakuje inne organy – ogonki liściowe, rozłogi, a nawet owoce. Wówczas obniża ich wartość handlową i może prowadzić do problemów w obrocie hurtowym i detalicznym. Inne objawy to łódeczkowato wygięte liście czy czerwone przebarwienia rozłogów i tzw. tipsów. Niestety, symptomy te bywają mylone z innymi problemami – reakcją roślin na stres, zaburzeniami w odżywianiu czy występowaniem szkodników. Dlatego w skutecznym zwalczaniu tej choroby bardzo ważna jest prawidłowa diagnoza źródła problemu.
Jakie warunki sprzyjają infekcjom mączniaka na truskawce?
Mączniaka prawdziwego truskawki wywołuje grzyb z rodzaju Podosphaera. Patogen zimuje w postaci grzybni na porażonych liściach, które wiosną stanowią źródło infekcji pierwotnych. Sprzyja im temperatura od 15 do 27°C oraz wilgotność 40–70%. Ponadto rozsiewanie zarodników najintensywniej odbywa się przy wietrznej, ciepłej i suchej pogodzie. Choroba łatwo rozprzestrzenia się na tych plantacjach, gdzie jest duże zagęszczenie roślin w rzędzie, a także zbyt wysokie nawożenie azotem. Patogen może być też przenoszony z materiałem roślinnym.
Jeżeli chodzi o podatność poszczególnych odmian truskawki na mączniaka prawdziwego, to jest ona zróżnicowana.
- Za mało podatne uważa się odmiany: Marmolada-Onebor, Rumba, Falco, Grandarosa, Sonata, Florence, Vibrant, Matis, Pegasus, Panon, Patrycja.
- Jako odmiany wrażliwe zaliczają się: Alba, Asia, Elsanta, Elegance, Malwina, Darselect, Clery, Joly, Roxana, Arosa, Polka, Paladyn.
Jednakże praktyka często weryfikuje ten podział. Okazuje się bowiem, że to, co u jednych choruje na mączniaka, u innych może wykazywać się wyższą zdrowotnością. Zawsze jednak, zwłaszcza przy zakupie nowych odmian, warto zasięgnąć informacji u szkółkarza.
Jak skutecznie zwalczać mączniaka na truskawce?
W odpowiedzi na narastający problem mączniaka prawdziwego na plantacjach truskawek konieczne jest nowe, zintegrowane podejście do ochrony. Punktem wyjścia powinny być regularne lustracje i trafna diagnoza. Na szczęście do zwalczania tego patogena w truskawce mamy jeszcze dość spory wybór fungicydów z różnych grup chemicznych. Duży wachlarz możliwości znajdziemy również w sektorze produktów do ochrony bioracjonalnej.
Mączniak jest tą chorobą, którą możemy zatrzymać Ale od kilku sezonów nabiera na sile, bo pamiętajmy, że przenosimy uprawy pod osłony. Zmieniamy klimat, zmieniamy warunki uprawowe i ten patogen staje się bardziej zjadliwy – mówił Albert Zwierzyński podczas Berry Tech 2024.
Co na mączniaka prawdziwego w truskawce? Fungicydy i terminy stosowania
Biorąc powyższe pod uwagę prelegent zaproponował przykładowy program ochrony chemicznej przed mączniakiem w truskawce. Uwzględnia on rotację substancji czynnych z różnych grup chemicznych po to, aby ryzyko powstania odporności grzyba było jak najmniejsze.
Na początku sezonu warto zastosować preparaty siarkowe, np. Siarkol Extra 80 WP. Należy jednak pamiętać, aby nie stosować siarki w temperaturze powyżej 20°C oraz przy niskiej wilgotności. Unikajmy też stosowania siarki w pełnym nasłonecznieniu, ale i pod osłonami – informował A. Zwierzyński.
W okresie wzrostu masy zielonej i tuż przed kwitnieniem możemy zastosować:
- Talius Sad (proquinazyd),
- Topas 100 EC (penkonazol),
- Scorpion 325 SC (azoksystrobina + difenkonazol).
Natomiast w pełni kwitnienia sprawdzi się Signum 33 WG (piraklostrobina + boskalid). Choć po ten fungicyd najczęściej sięgamy przy okazji zwalczania szarej pleśni, jest on zarejestrowany również na mączniaka prawdziwego.
Kontynuuj ochronę przed mączniakiem również po zbiorach
Z kolei w okresie okołozbiorczym bezpieczne będą:
- Nutivax (Vaxiplant), w którego skład wchodzi laminaryna,
- Polyversum WP zawierający oospory grzyba Pythium oligandrum.
Po zbiorach możemy sięgnąć po Dagonis (difenokonazol + fluksapyroksad), a jeśli nie stosowaliśmy przed kwitnieniem, to również Topas 100 EC lub Talius Sad. Na ostatni zabieg zostawiamy sobie preparaty siarkowe, które ze względu na ryzyko fitotoksyczność możemy stosować po ustąpieniu upałów i suszy.
Jak podnieść skuteczność zabiegów ochrony truskawki?
Aby wspomóc działanie środków ochrony roślin, warto dodawać do nich dobre adiuwanty. Hiszpańskie doświadczenia nad ochroną truskawki przed mączniakiem prawdziwym wykazały, że najwyższą skuteczność uzyskano przy zabiegach fungicydowych z dodatkiem OPTYMAL FILM. Jest to adiuwant na bazie terpenów poprawiający przyczepność cieczy roboczej na powierzchni blaszki liściowej. Tym samym skutecznie ogranicza zmywanie cieczy przez deszcz oraz znoszenie przez wiatr, spowalnia wysychanie kropel i poprawia wnikanie substancji czynnych do rośliny. W efekcie zwiększa skuteczność zabiegu.
Niechemiczne metody zwalczania mączniaka na truskawce
Jeśli chodzi o ochronę bioracjonalną, to tu również A. Zwierzyński rekomenduje na początek sezonu zabiegi z wykorzystaniem preparatów siarkowych. W późniejszym okresie możemy skorzystać z rozwiązań o różnych mechanizmach działania:
- Fytosave SL – nowy produkt, który zawiera związek z grupy polisacharydów COS-OGA, czyli wyciągi z pancerzyków chitynowych krewetek i z pektyn z jabłek. Wspomaga mechanizmy odporności roślin. Może myć stosowany solo lub ze środkami ochrony roślin.
- Problad – nowość do stosowania w uprawach szklarniowych. Produkt zwiera wyciąg z kiełkujących nasion łubinu białego o działaniu grzybobójczym.
- Karbicure SP – sprawdzone rozwiązanie oparte o wodorowęglan potasu do stosowania zapobiegawczego i interwencyjnego.
Z kolei biologiczne wsparcie ochrony antymączniakowej zapewni Amylo-X WG – preparat zawierający bakterie Bacillus amyloliquefaciens szczep D 747. Bakterie te działają wielokierunkowo poprzez: wytwarzanie enzymów powodujących rozpad grzybni, kolonizowanie roślin, współzawodnictwo oraz powodują indukcję odporności u roślin.
Zaś przed zbiorem owoców – podobnie jak w przypadku poprzedniej strategii – tu również świetnie sprawdzą się Nutivax i Polyversum WP.
Po zbiorach również możemy kontynuować ochronę poprzez działania wysuszające grzybnię, stosując preparaty Miligard i Karbicure. A na koniec sezonu, kiedy warunki pogodowe już na to pozwolą, znów można wrócić do preparatów siarkowych jako ostatnie zabiegi przed zastosowaniem miedzi.
Produkty krzemowe naturalnym wsparciem odporności roślin na choroby
W tej strategii ochrony wskazane jest też regularne aplikowanie roślinom preparatów krzemowych, takich jak POTASIL PLUS KRZEM. Krzem bowiem wzmacnia ściany komórkowe i poprawia odporność roślin na atak patogenów. POTASIL PLUS KRZEM zawiera aż 20% krzemu w przeliczeniu na SiO2, niewielką ilość azotu i 12% potasu.
Co ciekawe, Karbicure SP jest jednym z nielicznych produktów, które można łączyć z nawozem POTASIL PLUS KRZEM. Zalecane stężenia to 0,3% Karbicure SP + 0,3% POTASIL PLUS KRZEM. Takim zabiegiem z jednej strony działamy wysuszająco na mączniaka, z drugiej strony wspomagamy odporność roślin – mówił A. Zwierzyński.
Kompleksowość strategii antymączniakowej
ostatnie sezony pokazały, że mączniak prawdziwy truskawki to narastający problem. Na szczęście przy odpowiednim podejściu do ochrony jesteśmy w stanie go zatrzymać. Począwszy od wnikliwej lustracji, przez działania fitosanitarne (grabienie liści, kontrola zagęszczenia, odchwaszczanie) po stosowanie zarejestrowanych preparatów. Program ochrony chemicznej skutecznie ogranicza rozwój patogenu w kluczowych momentach sezonu. Z kolei metody bioracjonalne pozwalają na długoterminowe wzmacnianie odporności roślin i minimalizację wpływu na środowisko. Ponadto stosowanie adiuwantów, takich jak Optymal Film, oraz nawozów krzemowych, takich jak Potasil Plus Krzem, dodatkowo zwiększą skuteczność ochrony plantacji przed mączniakiem prawdziwym.
W światowych ośrodkach badawczych testowane są też alternatywne metody zwalczania mączniaka prawdziwego w truskawce. Jedna z nich wykorzystuje promieniowanie UV-C, które regularnie stosowanie (zarówno w polu, jak i pod osłonami) wykazuje dużą skuteczność w ograniczaniu tej choroby. Jednak metoda ta nie jest doskonała, albowiem działa wyniszczająco również na populacje drapieżnych roztoczy. Póki co tak daleko rozwinięte technologie pozostają poza zasięgiem polskiego plantatora, ale nie zmienia to faktu, że wachlarz możliwości ochrony niechemicznej może się powiększyć, obierając zupełnie nowy kierunek.
Materiał powstał na podstawie wykładu Alberta Zwierzyńskiego pt. „Jak zatrzymać mączniaka”, wygłoszonego 28 lipca 2024 r. w ramach Warsztatów Techniki Jagodowej Berry Tech 2024.
KUPUJĄC ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN PAMIĘTAJ: Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie. Środki ochrony roślin do użytku profesjonalnego mogą być nabyte tylko i wyłącznie przez osoby pełnoletnie oraz posiadające kwalifikacje wymagane od osób nabywających środki ochrony roślin określone w ustawie (art. 28 Ustawy z 8 marca 2023 r. o Środkach Ochrony Roślin Dz. Ust. 2020 poz. 2097 z późn. zm.).
To Cię może zainteresować – kliknij w obrazek i sprawdź szczegóły:
