Produkcja owoców jagodowych w Serbii: wyjazd studyjny [fotorelacja]
Pod koniec września 2024 roku jako zespół firmy Calfert wraz z Doradcą Jagodowym i partnerami wzięliśmy udział w wyjeździe studyjnym do Serbii, gdzie mogliśmy przyjrzeć się potencjałowi produkcyjnemu tamtejszych plantacji jagodowych. Celem wyjazdu było poznanie sytuacji serbskich producentów, technologii uprawy oraz perspektyw rozwoju. Zapraszamy na krótką fotorelację, pokazującą, jak obecnie wygląda produkcja owoców jagodowych w Serbii.
Produkcja owoców jagodowych w Serbii zorientowana na rynek unijny
Choć Serbia nie należy do Unii Europejskiej, to produkcja owoców jagodowych w tym kraju jest spójna ze wspólnotowymi normami jakości. Dzięki temu serbskie owoce mają szansę zdobyć uznanie na rynkach UE. Jednakże wiąże się to z pewnymi wyzwaniami. Mianowicie również Serbowie muszą się zmierzyć z rosnącymi wymogami UE oraz wycofywaniem kolejnych środków ochrony roślin ze stosowania. Przekłada się to więc na wzrost kosztów produkcji i konieczność inwestowania w nowe technologie.
Technologia produkcji owoców jagodowych w Serbii
Pod względem technologii produkcji serbskie plantacje jagodowe są na poziomie zbliżonym do polskich. Ponadto tamtejsi plantatorzy również zmagają się z problemem braku siły roboczej. Choć stawki godzinowe są tam niższe niż u nas, to coraz trudniej jest znaleźć pracownika za mniej niż 5 EUR/godz. Ponadto unijne restrykcje, związane z wycofywaniem substancji aktywnych, przyczyniają się do zwiększenia presji agrofagów. Największe trudności występują ze strony chorób takich jak jak antraknoza czy mączniak prawdziwy oraz szkodników glebowych i przędziorków.
Warto dodać, że ceny nawozów i środków ochrony roślin w Serbii są bardzo zbliżone do tych w Polsce. Co ciekawe, w lokalnych serbskich sklepach ogrodniczych specjalistyczne nawozy mineralne do fertygacji są sprzedawane na… kilogramy. Wynika to z dużego rozdrobnienia plantacji i zróżnicowanych możliwości finansowych rolników.
Owoce liofilizowane – perspektywiczny rynek
W ramach wyjazdu studyjnego odwiedziliśmy nowoczesną przetwórnię liofilizacyjną otwartą w kwietniu 2024 roku. Choć koszt tej inwestycji wyniósł 20 mln euro, to zdaniem inwestorów opłacił się, gdyż popyt na dobrej jakości liofilizaty stale rośnie. Oferta przetwórni obejmuje szeroką gamę liofilizowanych truskawek, malin, śliwek i borówek. ich odbiorcami są producenci zdrowej żywności z Europy, USA, a nawet Australii.
Przetwórnia specjalizująca się w produkcji owoców liofilizowanych i produkt finalnyWizyta w fabryce nawozów mineralnych
Podczas pobytu w Serbii odwiedziliśmy także fabrykę nawozów mineralnych. Mieliśmy okazję bliżej przyjrzeć się procesom produkcji nawozów posypowych. Jak się okazuje, jednym z kluczowych wyzwań dla fabryki są wysokie koszty energii, wyższe niż te, z którymi borykają się polscy producenci. Dla przykładu cena oleju napędowego na serbskich stacjach benzynowych przekracza obecnie 1,8 euro/l.
Tradycyjna serbska gościnność
Wizyta studyjna w Serbii pokazała, że tamtejsza produkcja jagodowa, choć prowadzona poza Wspólnotą, wpisuje się w unijne normy jakości. Dzięki temu serbscy plantatorzy mogą eksportować owoce na rynek Unii Europejskiej. Zmagają się przy tym z podobnymi jak w Polsce wyzwaniami, np. wycofywaniem środków ochrony roślin, brakiem pracowników sezonowych czy rosnącymi kosztami produkcji. Ciekawostką jest rozwój niszowych sektorów produkcji, takich jak liofilizacja owoców. Jest to odpowiedź na rosnące potrzeby rynku światowego. Wyjazd zwieńczyła serdeczna serbska gościnność, która przybliżyła nam smaki, kulturę i tradycje regionu.